Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza

24 września 2024

Dziś, w Międzynarodowym Dniu Czystego Powietrza po raz kolejny przypominamy, że smog i spaliny to problem, który każdego dnia zagraża zdrowiu nas wszystkich, a w szczególności dzieci, kobiet w ciąży, osób z chorobami przewlekłymi oraz seniorów. Przypominamy też, że Polska nadal jest smogowym zagłębiem Europy – tak wynika z danych przedstawionych przez Europejską Agencję Środowiskową (EEA)…

Dzieci są wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczone powietrze – prowadzi ono nie tylko do astmy, alergii i problemów z układem oddechowym, ale też zwiększa ryzyko chorób serca, zaburza funkcje poznawcze, zdolność uczenia się i koncentracji oraz powoduje problemy behawioralne. Historia Elli Roberty Kissi-Debrah, której śmierć przypisano smogowi, przypomina o najtragiczniejszych konsekwencjach zanieczyszczeń powietrza.

Determinacja jej mamy doprowadziła do uchwalenia w Wielkiej Brytanii tzw. ustawy Elli (Ella’s Law), zaostrzającej normy jakości powietrza i zobowiązującej rząd do bardziej zdecydowanych działań. To inspiracja dla nas wszystkich, by wywierać presję na nasze władze, aby prawo do oddychania czystym powietrzem stało się niezbywalnym prawem każdego dziecka w Polsce.

Co zrobić, żeby w szybkim tempie poprawić jakość powietrza w Polsce? Oprócz pozbycia się tzw. kopciuchów – zarówno tych na węgiel, drewno, czy śmieci, jak i tych na kółkach, czyli starych aut spalinowych oraz diesli, można na przykład wprowadzać tzw. Szkolne Ulice (#StreetsForKids), do czego nieustająco zachęcamy władze samorządowe. Jedną z takich ulic utworzono właśnie w Warszawie przy Szkole Podstawowej nr 23 na ulicy Reja. To krok w dobrą stronę, który poprawi nie tylko jakość powietrza, lecz także bezpieczeństwo dzieci.

Niestety (na razie) rozwiązanie to eliminuje ruch aut pod oknami SP nr 23 tylko w porannych godzinach szczytu. Cieszy i to, ale uważamy, że władze naszej stolicy stać na więcej w kwestii ochrony zdrowia i życia (!) najmłodszych. Wierzymy, że szkoła może i powinna być otoczona przyjazną dla dzieci zieloną przestrzenią, wolną od ruchu samochodowego, spalin i smogu, by jak najwięcej uczniów i uczennic mogło bezpiecznie poruszać się po jej okolicy.

Zachęcamy rodziców z całej Polski do kontaktu ze swoimi władzami oraz urzędnikami z gminnych wydziałów infrastruktury i oświaty, w których gestii leży bezpieczeństwo i zdrowie Waszych dzieci.  

Dodatkowy powiew czystego powietrza napłynął do nas ostatnio też z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Edukacji Narodowej i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które ogłosiły właśnie nowy program wymiany źródeł ciepła i poprawy efektywności energetycznej szkół.

Z programu tego będzie mogło skorzystać ok. 250 szkół i przedszkoli w całej Polsce, co przełoży się zarówno na lepsze warunki do nauki, poprawę zdrowia uczniów (a także mieszkańców okolicy tych placówek), jak i na obniżenie rachunków za prąd i ogrzewanie. Jako Rodzice dla Klimatu mamy nadzieję, że wkrótce usłyszymy o kolejnych programach rządowych m.in.  monitorujących jakość powietrza oraz które umożliwią jeszcze bardziej kompleksową transformację szkół w kierunku placówek otoczonych bezpieczną, błękitno-zieloną infrastrukturą, oraz programach edukujących nie tylko dzieci, ale także rodziców i całą lokalną społeczność na temat przyczyn i skutków zanieczyszczenia powietrza.

Więcej o tym, jak chronić dzieci przed smogiem i spalinami dowiecie się na naszej stronie w zakładce projektu LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ. Znajdziecie tam między innymi linki do badań, artykułów, webinarów, podcastów i poradników, w których podpowiadamy jak sprawdzać jakość powietrza, co zrobić, by ochronić dziecko dziś i jak działać długofalowo, z myślą o jutrze. Nie mamy złudzeń, że ambitne działanie na rzecz czystego powietrza jest po prostu naszym rodzicielskim obowiązkiem.

Rodziców z Warszawy i okolic zapraszamy już jutro (niedziela, 8 września) do dzikiej części Ogrodu Saskiego na ekopiknik Od Sasa do Lasa, na spotkanie z przedstawicielkami Kampanii na rzecz Czystych Miast Clean Cities Campaign, które poprowadzą warsztat na temat zrównoważonej mobilności i podpowiedzą jak zmienić nawyki transportowe z myślą o zdrowiu i bezpieczeństwie najmłodszych. 

Zapraszamy też na debatę ,,Klimat dla zdrowia. Diagnoza kondycji młodego pokolenia i recepty na zdrowie”, przedmiotem, której będzie dyskusja z przedstawicielkami Sejmu, Rady Miasta, młodzieży i środowiska medycznego, na temat związku między zdrowiem młodego pokolenia a kondycją środowiska i stylem życia.